We gaan het er toch nog een keer over hebben. Want ik denk dat dit de ergste bedreiging voor onze amateurbanden is sinds de Fransen hun oog hadden laten vallen op de 2m band voor gebruik op vliegvelden.
Verschillende artikelen in de vakpers over het gebruik van de 70 cm-band door een Amerikaans satellietsysteem hebben recentelijk tot bezorgdheid geleid, niet alleen binnen de amateurradiogemeenschap. Wat voor systeem is dit en hoe wordt de amateurradio bedreigd door het gebruik van de band door het bedrijf AST SpaceMobile? De afdeling Frequentiebeheer in Duitsland heeft de kwestie daarom onderzocht.
Waar gaat het om?
AST Spacemobile (https://ast-science.com) is een bedrijf uit Texas dat zich ten doel stelt aardse mobiele netwerken aan te vullen of te vervangen door basisstations in de ruimte. De satellieten communiceren rechtstreeks met gewone mobiele telefoons. Tot zover gaat alles goed. Maar als de “grondstations” gewone mobiele telefoons zijn die in hun toegewezen frequentiebereik werken, waarom heeft SpaceMobile dan frequenties in het 430-440 MHz-bereik nodig?
Naast de gebruikerskanalen heeft elk satellietsysteem ook communicatiemogelijkheden nodig voor het monitoren en besturen van de satellieten. AST Spacemobile is voornemens hiervoor onder andere frequenties in de 70 cm-band te gebruiken. Tot nu toe heeft het systeem zes kanalen gebruikt, elk met een bandbreedte van 50 kHz. De centrale frequenties zijn 430,5 MHz, 432,5 MHz, 434,1 MHz, 435,9 MHz, 437,5 MHz en 439,5 MHz. Deze communicatie zal plaatsvinden met verschillende grondstations verspreid over de hele wereld. In Europa is het eerste station momenteel operationeel in Bulgarije. Uiteraard zal de communicatie van de satelliet met het Bulgaarse station heel Europa “bestralen”. Hoe de situatie zich zal ontwikkelen wanneer de momenteel relatief kleine constellatie van zes satellieten uitgroeit tot de geplande omvang van ruim 200 satellieten, valt nog te bezien. De deadline voor een hoorzitting met de Amerikaanse Federal Communications Commission (FCC) is inmiddels verstreken. In totaal zijn er ongeveer 2.500 reacties geteld, onder andere van amateurradioverenigingen en radioamateurs.
Het gebruik van de 430-440 MHz-band voor dit project voldoet echter niet aan de frequentietoewijzingen die de ITU-lidstaten in het Radioreglement zijn overeengekomen. Bij het verlenen van goedkeuring verwijst de U.S. Telecommunications Administration naar een clausule die afwijkingen van de toewijzingen toestaat, mits dit geen interferentie veroorzaakt met de toegewezen radiodiensten.
Wat betekent dit voor het gebruik van amateurradio?
De bestaande gebruiksrechten voor de 70 cm-band worden op geen enkele wijze beperkt. Het satellietsysteem moet interferentie van amateurradio-uitzendingen tolereren; het moet de oorzaken van eventuele interferentie met amateurradio elimineren. Dit vereist vastleggen van de interferentie, d.w.z. een melding van de interferentie bij de Duitse Bundesnetzagentur, die altijd bovenop misbruik van onze amateurbanden zit.
Elk gebruik van de amateurradiobanden door andere radiodiensten, met name indien niet voorzien in internationale overeenkomsten, beperkt mogelijk het gebruik door radioamateurs. Een standpunt tegen dergelijk gebruik is essentieel. De situatie moet voortdurend worden gemonitord. Bovenal is het noodzakelijk om elke storing in de amateurradio te documenteren en onmiddellijk te melden.
Laten we hierin vooral niet naïef zijn. Eerder al zijn er discussies geweest over het gebruik van de 70cm band door apparaten die daar eigenlijn niet horen: zogenaamde ISM (Industrial, Science, Medical) apparaten. Daaronder vallen deuropeners van auto- en garagedeuren, draadloze (buiten)thermometers, klik-aan-klik-uit systemen en nog veel meer. Die apparaten dienen volgens de afspraken geen storing te veroorzaken en storingen van andere apparaten (lees: amateurs) te accepteren. Maar leg dat maar uit aan iemand die zijn auto niet open krijgt. Uiteindelijk wordt het maatschappelijk belang van het oneigenlijk gebruik van de ISM band groter geacht dan de primaire status van de amateurdienst. Wat zijn afspraken en de primaire status dan nog waard…
Hetzelfde hebben we gezien met het Europese satellietsysteem Galileo, die pontificaal in onze 23cm band werd geplempt. Dat zou naast de amateurdienst moeten kunnen bestaan, maar dat bleek toch niet helemaal het geval. Raad eens wie er aan het kortste eind trok.
En nu dus wéér een satellietsysteem dat in onze amateurband gaat werken. Het zijn er nu nog zes. Maar wel met 50kHz bandbreedte. Straks zijn het er 200. Wat als dan blijkt dat die dienst toch niet zo goed samengaat met de amateurdienst? Wat zal dan zwaarder wegen, het belang van de amateurdienst of het maatschappelijk belang van telefonie via satellieten voor iedereen? Als ze zich eenmaal genesteld hebben in onze 70cm band zal het verrekt lastig zijn om ze daar weer weg te krijgen. Laten we die fout niet voor een derde keer maken. Commerciële bedrijven horen niet in onze (primaire) 70cm band. Period.