Test Devolo PLC adapters
Vorige week kreeg ik de beschikking over twee dLAN 200 AV powerline adapters. Daarmee kan je een computernetwerk over het lichtnet bouwen. Met een dosis gezonde aversie tegen elke vorm van PLC heb ik deze dingen eens stevig aan de tand gevoeld.
Met mijn technische achtergrond ben ik er van overtuigd dat het lichtnet per definitie niet geschikt is voor LAN communicatie. Oh ja, het zal wel werken. Maar niet zonder storing. De reden daarvan is, dat lichtnetleidingen niet, zoals het een goede transmissielijn betaamt, over de hele signaalweg parallel lopen. Naar wandcontactdozen meestal wel, maar als je naar lichtpunten kijkt, wordt de fase naar het schakelpunt getrokken, van daar gaat een schakeldraad naar het lichtpunt, en daar komt ook de nuldraad uit. Er is dus geen sprake van een transmissielijn met min of meer parallel lopende draden, maar van een open dipool waarvan een eind op het schakelpunt uitkomt, en een eind op het lichtpunt. En als het licht aan is, is er sprake van een gesloten dipool HI.
De halve wereld is in rep en roer met betrekking tot PLC. De DARC wijdde er recent nog een artikel aan, waarin ze een opname lieten horen van de ontvangst op korte golf in en buiten Mannheim. (even doorspoelen naar ongeveer 2/3 voor de geluidsopnamen). Ook de ARRL wijdt met enige regelmaat een artikel aan de PLC perikelen in eigen land, maar ook daarbuiten. Reden genoeg om die PLC adapters op voorhand te wantrouwen.
De testopstelling
De Devolo LAN adapters zien er uit als vierkante doosjes die je zo in het stopcontact prikt. Aan de onderzijde zit een RJ45 connector waar je je computer of router/switch/modem in prikt, afhankelijk van de apparatuur die je hebt. Aan de voorzijde zitten 3 indicators die aangeven of er prik op staat, er communicatie is met een andere adapter en of er LAN aktiviteit is. Met behulp van de bijgeleverde CD kan je de adapter die met je computer verbonden is, configureren. Dat bestaat eruit dat je die adapter vertelt met welke andere adapter deze moet communiceren. Daarvoor moet je het nummer invoeren wat op de achterzijde van de andere adapter staat. Hiermee is de verbinding beveiligd en kan niet je buurman, die op dezelfde 230V fase zit, op jouw netwerk komen.
Dit ging zonder enige moeite en werkte in 1 keer. Een van de adapters werd in het stopcontactblok in de shack op de eerste verdieping van het QTH geprikt, en de tweede beneden in de huiskamer in de muur.
Gemener had ik het niet kunnen doen: ik gebruik een eindgevoede antenne (waar komt die kreet trouwens vandaan? Eigenlijk voed ik de antenne gewoon aan het begin HI) die gelijk achter de tuner begint, in de shack. De Devolo adapter zat daar nog geen meter vandaan. Daarvandaan prikte ik de bijgeleverde patchkabel in de switch, die ook in de shack opgesteld is (alle computerapparatuur in huis wordt vanuit de shack bekabeld). De tweede adapter werd met de eveneens bijgeleverde patchkabel in de laptop (een DELL Inspiron 6400) geprikt. Wel even de wireless uitzetten natuurlijk… En ja hoor, verbinding. In eerste instantie had ik de voeding van de laptop in hetzelfde stopcontact als de Devolo geprikt. Dat vond deze toch niet leuk. In de voeding zitten natuurlijk zware ontstoringsfilters en deze sluiten het signaal van de adapters kort. De ping was variabel en middelde rond de 54ms. Best veel. Nadat ik de adapter een stopcontact verder verhuisde (ongeveer 2 meter verder, op dezelfde muur en waarschijnlijk zelfs dezelfde 230V groep), ging de ping stabiel naar 2ms.
De test
Om de boel goed te belasten, selecteerde ik de livestream van de Zoetermeerse repeater, zodat ik er zeker van was dat er een constante stroom data door de adapters ging. En toen de set aangestoken op zoek naar storing.
Ik begon op de middengolf. Het was zondagmiddag, de QRP's hadden de computers aan staan en het stoorniveau op de middengolf was met mijn 10 meter draad op 5 meter hoogte rond de S8-S9. Maar niet als gevolg van de adapters. Er veranderde nl. niets als ik de adapters uit de prik haalde.
Dan maar de amateurbanden. 1,8MHz: niets te horen. 3,5MHz ook stil. 7MHz. dito. 10MHz ook. Het begon eentonig te worden. 14MHz: stil. Toen op 17m geluisterd naar een zwak morsesignaaltje op 18.073. En daar was een storing te horen die deed denken aan wat op die Duitse MP3 te horen was (zie link boven). En deze verdween inderdaad als ik de adapters uit de muur haalde. Verder naar 21MHz, 24MHz en 28MHz. Niets te horen. Ook de 2m en 70cm banden waren stil.
Conclusie
Laten we voorop stellen: ik blijf sceptisch. En ik had ook de meest worst-case opstelling gemaakt die je kan bedenken. Maar ik was wel verrast door het stoorniveau van deze dingen. Of liever gezegd: het gebrek er aan. Gisteravond sprak ik daar nog over met Paul PA3DFR, en die wist te vertellen dat door de frequency hopping en spread spectrum die die dingen plegen te doen, er een woeste kans is dat als ik op 17m zou zijn gaan zenden, die dingen besloten zouden hebben een stapje opzij te doen en 17m vrij te maken. Ik heb dat echter niet meer getest.
Zo uit de doos heb ik – behalve dus de storing op 18.073MHz – geen storing op de amateurbanden waar kunnen nemen. Dat valt me niet tegen. Als je geen WiFi wilt of kunt toepassen, is met deze adapters snel en eenvoudig een netwerk op te zetten. Ik vind wel dat ze nogal warm worden. Maar de 3 jaar garantie die door de leverancier beloofd wordt, geeft toch wel vertrouwen in het product aan. Misschien dat PLC langzaamaan toch volwassen begint te worden.
Voor meer informatie: Devolo wordt geleverd door Eubiq.