Een-transistor regeneratieve ontvanger
Voor het najaar zijn er plannen om een regeneratieve ontvanger te gaan bouwen met buizen. Om alvast een beetje ervaring op te doen met dit soort ontvangers, heb ik een ontwerpje opgezocht dat oorspronkelijk eens gemaakt is door SM0VPO, Harry Lythall. Er zit maar 1 transistor in, dus voor de kosten hoef je het niet te laten. Desondanks zijn de resultaten opmerkelijk goed.
Het schemaatje van de ontvanger ziet er als volgt uit:
Er moet nog wel een beetje laagfrequent versterking achter, bijvoorbeeld een 741 opampje waarmee je een hoofdtelefoon aan kan sturen.
Cx is wat wel de "golflengtecapaciteit" wordt genoemd. Dus 160pF voor 160 meter, 80pF voor 80 meter enz. Hoger dan 40m zou ik niet gaan i.v.m. de stabiliteit. De antenne- en afstemwinding is "golflengte" / 4 windingen op een kleine spoelvorm met ferrietkern (b.v. een 6mm vorm). Dus 160/4=40 windingen voor 160 meter en 20 windingen voor 80 meter. De basiswinding en de terugkoppelwinding zijn elk 6% van de hoofdwinding, dus 4 windingen voor 160m.
De 10k potmeter regelt de terugkoppeling en bepaalt in hoge mate de gevoeligheid van de ontvanger. Bij een regeneratieve ontvanger draai je de terugkoppelpotmeter (let op de term: terugkoppeling en niet tegenkoppeling, dat is een wezenlijk verschil!) zover op dat de gevoeligheid maximaal wordt. Dan genereert de schakeling nét niet en is optimaal voor AM ontvangst. Maar voor CW en SSB heb je een soort BFO nodig. Dat maak je door de terugkoppeling zover op te draaien dat de schakeling net wél in genereren slaat, te horen aan de toename van de ruis. Draai je te ver door, dan wordt de ontvanger beduidend ongevoeliger. Het spel van afregelen van de terugkoppeling is precies de charme van dit soort ontvangers. Het slechte nieuws is dat ze door het genereren zelf als zendertje gaan werken, wat niet op prijs gesteld wordt door zeer nabijgelegen mede-amateurs…
Wil de ontvanger niet oscilleren, dan moet je de draadjes van de terugkoppelwinding omdraaien (die dan dus als tegenkoppeling werken in plaats van meekoppeling). Het ontvangertje is verbazend gevoelig voor zo'n eenvoudige opzet. Het leent zich uitstekend voor portable gebruik. Dit ontwerp is ook gebruikt als JOTA project met 100% slagingspercentage bij de bouw. Het is een uitstekend projectje om ervaring op te doen met regeneratieve ontvangers.