CQD of SOS?
CQD? Nooit van gehoord, zullen de meesten van jullie zeggen. Toch was CQD het eerste noodsignaal dat in de tijd van de eerste communicatietoepassingen – toen uitsluitend nog Morse – toegepast werd.
CQD, in Morse code uitgezonden als – · – · – – · – – · · wordt verondersteld het eerste noodsignaal te zijn dat via de radio gebruikt werd. Het signaal werd op 7 januari 1904 aangekondigd in uitgave 57 van een nieuwsbrief van de Marconi International Marine Communication Company, en werd bij alle Marconi installaties toegepast met ingang van 1 februari 1904.
De land-telegrafisten gebruikten van oudsher al "CQ" om aan te geven dat een bericht voor alle telegrafisten bedoeld was die op een lijn aangesloten waren, en CQ werd tevens als algemene aanroep geaccepteerd in het maritieme gebruik van radio. Er was echter geen algemeen noodsignaal bij de land-telegrafisten, dus voegde de firma Marconi de "D" toe aan CQ en maakte op die manier een noodoproep. In tegenstelling tot sommige aannames is CQD geen afkorting van "Come Quick, Danger", "Come Quick – Drowning!" of "Come Quick, Dammit!"; dit zijn backronyms.
Hoewel wereldwijd gebruikt door Marconi operators is CQD nooit als internationale standaard geaccepteerd. Op de tweede International Radiotelegraphic Convention die in 1906 in Berlijn gehouden werd, werd het Duitse Notzeichen noodsignaal bestaande uit drie punten, drie strepen en drie punten (· · · – – – · · · ) als eerste internationale Morse noodsignaal aangenomen. (Dit noodsignaal werd bekend als "SOS" en wordt aan elkaar geseind, dus niet als 3 losse letters). Duitsland nam op 1 april 1905 dit signaal over in de officiële regels voor telegrafisten.
Vroeg in de ochtend van 23 januari 1909, op weg naar New York vanuit Liverpool, botste de RMS Republic met het Italiaanse schip SS Florida in dichte mist net voor het Amerikaanse eiland Nantucket. Dit was de eerste keer dat de CQD noodoproep draadloos verzonden werd.
Tijdens het zinken van de RMS Titanic in 1912 zond radio officier Jack Phillips in eerste instantie het "CQD" signaal uit, dat nog steeds door over het algemeen Engelse schepen gebruikt werd. Harold Bride, de junior radio operator, stelde toen voor om de nieuwe "SOS" code te gebruiken, en Phillips begon toen de twee codes afwisselend te seinen.
Met het verloren gaan van Morse code in de scheepvaart is het noodsignaal in onbruik geraakt. Maar hoor je CQD seinen, weet dan dat het dezelfde betekenis heeft als SOS. Hoewel ik niet denk dat iemand het ooit zal gebruiken.