Zonnevlekkenmaximum in 2013
Voorzichtig begint zich onder de geleerden wat consensus af te tekenen over het verloop van de zonnecyclus. Een internationaal team van experts onder leiding van NOAA's Space Weather Prediction Center (SWPC) voorspelt nu dat zonnecyclus 24 zijn maximum zal bereiken in mei 2013 met gemiddeld 90 zonnevlekken per dag.
Als deze voorspelling uitkomt zal zonnecyclus 24 de zwakste cyclus zijn sinds cyclus 16 die in 1928 een maximum van gemiddeld 78 zonnevlekken per dag had, en de negende zwakste sinds men in 1750 begon met het bijhouden van de zonnecycli.
Het team gaat er momenteel vanuit dat het laagste aantal zonnevlekken tussen twee cycli — het zonnevlekken minimum — plaatsgevonden heeft in december 2008, waarbij zonnecyclus 23 is overgegaan in zonnecyclus 24. Als de voorspelling voor december stand houdt, zal cyclus 23 met 12 jaar en 7 maanden de langste zijn sinds 1823 en de op drie na langste sinds 1755. Gemiddeld zit er 11 jaar tussen de zonne-minima.
Het ongewoon lange dieptepunt in de zonnevlekken dwong het team ertoe de eerdere voorspelling uit 2007, waarbij gedacht werd dat de nieuwe cyclus in maart 2008 zou beginnen met het maximum rond eind 2011 of eind 2012, bij te stellen. Het aanhoudende gebrek aan aktiviteit bracht het team eveneens tot de consensus dat cyclus 24 hoogstwaarschijnlijk "gemiddeld zwak" zal zijn.
Hoewel de piek dus nog 4 jaar weg is, zal een nieuwe aktieve periode van aarde-bedreigende zonnestormen de zwakste zijn sinds 1928. Ondanks deze voorspelling zeggen wetenschappers dat de aarde nog steeds kwetsbaar is voor een zware zonnestorm. Zonnestormen zijn uitbarstingen van energie en deeltjes die ontsnappen van de zon en in de richting van de aarde kunnen reizen, waar zelfs een zwakke storm schade kan aanrichten aan satellieten en distributienetwerken van het elektriciteitsnet. Daarmee kan communicatie verstoord worden, het GPS netwerk uitvallen en de elektriciteitsvoorziening verstoord raken. Eén enkele zonne-uitbarsting kan nationale veiligheid, financiële dienstverlening, vervoer en andere essentiële diensten in gevaar brengen.
De meest gebruikte methode voor het vaststellen van de aktiviteit van de zon is het tellen van de zonnevlekken — plekken op de zon ter grootte van de aarde die gebieden met verhoogde magnetische aktiviteit weergeven. Hoe meer zonnevlekken er zijn, hoe waarschijnlijker het is dat een zonnestorm zal plaatsvinden, maar een storm kan uiteraard op elk moment plaatsvinden.
"Net als met tornado's wordt de aanduiding zwak of aktief van een cyclus bepaald door het aantal stormen, maar je moet niet vergeten dat er maar één krachtige storm nodig is om gigantische problemen te veroorzaken," zegt NOAA wetenschapper Doug Biesecker, die de voorzitter van het team is. "De sterkste storm die we ooit geregistreerd hebben vond plaats in 1859 tijdens een minder dan gemiddelde cyclus." De storm van 1859 maakte de telegraafverbindingen onklaar, veroorzaakte branden in Noord Amerika en Europa en stuurde de meters die het aardmagnetisch veld meetten, in het dak. Het daardoor veroorzaakte noorderlicht was zo sterk dat mensen er de krant bij konden lezen.
Biesecker refereert aan een recent rapport van de National Academy of Sciences waarin gesteld wordt dat als zo'n storm in onze tijd zou plaatsvinden, de schade $1-2 triljoen zou zijn in het eerste jaar en dat er vier tot tien jaar nodig zou zijn om alle schade te herstellen. Dit in vergelijking met de $80-125 miljard schade als gevolg van de orkaan Katrina.
Het Space Weather Prediction Center is onderdeel van de National Weather Service en is een van de negen Nationale Centra voor Environmental Prediction (voorspelling van het milieu). Ze zijn in Amerika officieel verantwoordelijk voor het waarschuwen voor dreigingen vanuit de ruimte. Het SWPC voorziet in real-time monitoring en het voorspellen van gebeurtenissen met betrekking tot de zon en geo-fysische gebeurtenissen die invloed kunnen hebben op satellieten, het bovengrondse elektriciteitsnet, communicatie, navigatie en nog veel meer technische voorzieningen.