Altoids L-tuner
Onder die naam heeft KD1JV een leuke, makkelijk te bouwen L-tuner op de markt gebracht dat in een Altoids blikje past (een soort standaard pepermuntdoosje uit Amerika). Een ideale compacte en lichtgewicht tuner voor kampeerders en backpackers.
De tuner is uitgerust met een eenvoudige weerstands-brug SWR meter met LED indicator voor het afstemmen. De L-tuner bestaat uit een serie-L, parallel-C configuratie. De L bestaat uit 5 ringkernen met de waarde 8 uH, 4 uH, 2 uH, 1 uH en 0.5 uH. Shunt stekkertjes sluiten desgewenst de spoelen kort, zodat een groot afstembereik ontstaat waarbij de spoel kan variëren van 0.5 uH tot 15.5 uH in stapjes van 0.5uH.
De afstemcondensator werd gestript uit een goedkope AM/FM radio; tegenwoordig zo'n beetje nog de enige bron voor een afstemcondensator. De condensator heeft twee secties: een die loopt van een paar pF tot 100pF, en de ander tot 170 pF. De hoogste capaciteit wordt normaal voor het afstemmen gebruikt, terwijl de andere sectie bijgeschakeld kan worden als extra capaciteit nodig is. Daarnaast kan de afstemcondensator omgeschakeld worden van de uitgangs (antenne)kant (voor belasting met hoge impedantie) naar de ingangs (zender)kant, voor laagohmige belastingen. Dat laatste lijkt volgens de auteur echter niet te werken…
De RG-174 coax waarmee de set verbonden wordt, is direct op het board gesoldeerd, evenals een stukje draad dat naar de antenne gaat. Daarmee hoeven geen doorvoeren in het blikje gemaakt te worden, zodat alles in een gesloten blikje meegenomen kan worden. De knop voor de afstemcondensator is gemaakt van een grote knoop van een jas.
Het frequentiebereik van de tuner loopt van 40M tot tenminste 15M. Voor de beste resultaten moet de antennelengte zo goed als, maar niet precies, een halve golf bedragen op de laagste frequentie. (Dat snap ik: bij precies een halve golf is de spanning maximaal in het voedingspunt en ik betwijfel of de goedkope afstem-C dat lang leuk vindt…) Bijvoorbeeld: een stuk draad van 15 meter kan makkelijk aangepast worden op 40, 20 en 15. Een stuk draad van 13,5 meter past aan op 40, 30 en 20 (en misschien op 15), hoewel de match op 40 niet echt lekker is. Een tegencapaciteit van een meter of 5 wordt aangeraden.
Het is een goed idee om de instellingen van de tuner eerst uit te proberen met een antenne analyzer zoals de MFJ of iets wat erop lijkt. Schrijf de instellingen op voor later gebruik. Vervolgens is de interne SWR meter dan te gebruiken voor fijnafstemming in het veld.
Deze tuner is ontworpen voor het aanpassen van hoog-impedantie 1/2 golf, eind gevoede antennes (Volgens PA0YG is dat een eind lopen en kan je ze beter aan het begin voeden..) Voor het aanpassen van antennes met lage impedantie zoals draden die kleiner zijn dan 1/4 golflengte, zijn veel kleineren spoelen en veel grotere condensatoren nodig.
De tuner werd vroeger als kit geleverd door Hendricks QRP-kits maar is inmiddels obsolete in de Altoids-uitvoering. Hij is zwaar gemoderniseerd te koop als SLT+ (Switched Longwire Tuner Plus) voor $55 en dat is met de koers van vandaag €38. Maar zoiets maak je toch gewoon zelf, nietwaar?