Naast de klassieke ATV banden (70, 23, 13 en 3 cm) leent ook de 1,5 cm amateurband zich voor ATV experimenten. Onlangs is het Hans, PE1DWA, gelukt om een 24 GHz FM ATV zendopstelling werkend te krijgen. Deze SHF-band wordt ook wel de Kq-band genoemd en loopt van 24,05 – 24,25 GHz.
Microgolfbanden worden gekenmerkt door geringe atmosferische ruis. Hoewel transistoren op hoge frequenties meer ruis produceren dan op lagere frequenties, is het toch mogelijk om met geringe vermogens radioverbindingen te maken. Op de hogere frequenties treedt wel extra verzwakking op in de atmosfeer.
Het is in ieder geval een flinke uitdaging om zelf een schakeling die werkt in het microgolf gebied te bouwen. De gebruikelijke onderdelen als weerstanden, condensatoren en zelfinducties zijn boven de 100 MHz al gauw niet meer bruikbaar vanwege het effect van de parasitaire capaciteit en zelfinductie van de aansluitdraden. SMD componenten zijn, mits goed toegepast bruikbaar tot in het microgolf gebied, maar ook dan blijft het noodzakelijk om met parasitaire elementen rekening te houden in het ontwerp. Gewone printplaat laat het reeds in het VHF-gebied afweten. Door het gebruik van speciale materialen als Teflon kun je nog een heel eind hoger komen. Allemaal redenen om de schakeling met golfpijpcomponenten uit te voeren.
De verliezen in een golfpijp zijn gering. Ze zijn daarom ideaal voor het maken van speciale componenten als fasedraaiers, couplers (vertakkingen), staandegolf verbeteraars, bandfilters, houders voor mixers en actieve onderdelen als gunn-diodes. Er bestaat ook flexibele golfpijp, vaak flexguide genoemd.
Voor Hans is het gebruik van deze speciale componenten niet onbekend. In de 24 GHz zender maakt hij hier ook gebruik van. Zijn zendopstelling gaat uit van een stuurzender op 1008 MHz met een uitgangsvermogen van 500 mW. Het signaal uit de stuurzender wordt uiteindelijk 24x in frequentie vermenigvuldigd om op ongeveer 24 GHz uit te komen. In 3 stappen wordt het signaal naar de 1,5 cm band gebracht : 4x (4 GHz, 10mW), 3x (12 GHz, 70mW), 2x (24 GHz, 30 mW). Met een diodedetector in een waveguide is inmiddels aangetoond dat er een solide 24 GHz signaal aanwezig is.
Er is voor FM (ATV) modulatie gekozen omdat deze mode tolerant is daar waar het frequentievariaties/afwijkingen betreft. Een frequentieafwijking in de stuurzender op 1 GHz vind je 24x vergroot in het uitgangssignaal terug !
Het toepassen van breedband FM is geen enkel probleem. Er is ruimte in de Kq-band genoeg (200 MHz)
Een horn-antenne moet (evt. met schotel) voor de eerste verbinding gaan zorgen. Op deze hoge frequentie zou het beperkte vermogen van 30 mW toereikend moeten zijn om een locale 24 GHz, FM ATV “straal” verbinding op te bouwen. Het aantal zendamateurs in Nederland dat zich met de 1,5 cm-band bezighoudt is nogal beperkt. Maar een locaal tegenstation, schijnt eraan te komen zodat Hans z’n ATV signalen gezien gaan worden.
Mocht je zelf een microgolf ATV-enthousiasteling zijn en een test met Hans, PE1DWA, willen organiseren, stuur dan een mailtje naar: Hans1DWA@hetnet.nl
Foto 1 Stuurzender 1008 MHz, 500 mW RF out
Foto 2 4 GHz multiplier, homebuilt
Foto 3 Multiplier en tripler, 70mW op 12 GHz
Foto 4 Opstelling eindtrap met horn antenne, 12 => 24 GHz, 30 mW RF out
Foto 5 RF waveguide met 24 GHz diodedetector
Foto 6 Attenuator 30 dB