Als er één historische set is die veel nagebouwd is door amateurs, is het wel de Whaddon Mk VII Paraset transceiver. Daar hoef ik dus niet over uit te wijden. Maar de Zweedse amateur SM7UCZ heeft een wel erg leuke versie gemaakt.
De Paraset is niet te vergelijken met andere zendapparatuur uit het verzet, zoals de B2. De paraset was meestal batterij gevoed, en het lage vermogen in combinatie met de eenvoudige supperregeneratieve ontvanger maakte hem ongeschikt voor verbindingen over grote afstanden. Hij werd dan ook meestal gebruikt voor verbindingen tussen gevechtseenheden onderling. Een link naar deze pagina van SM7UCZ geeft meer informatie over de originele paraset.
Deze zelfde SM7UCZ heeft als "Julprojektet" (kerstproject) 2010 een soort grove imitatie van de paraset gemaakt, maar dit keer met twee 3A5 (equivalent DCC90) batterij buisjes. Deze buisjes hebben 3V gelijkstroom gloeispanning nodig. Met een beetje googlen zijn die buisjes op internet nog wel te krijgen: ze worden voor ongeveer $4 per stuk aangeboden.
Het begint natuurlijk met de doos-met-knelsluiting die zo kenmerkend is voor de paraset:
Als we de doos openen, ziet dat er als volgt uit:
Hoewel de layout enigszins overeenkomt met de originele paraset, zijn de verschillen natuurlijk goed zichtbaar. Overeenkomsten zijn de in de deksel aangebrachte klemmen voor de buizen: tijdens vervoer zitten de buizen in de klemmen omdat het deksel anders niet dicht kan. Voor gebruik moeten de buizen in de buisvoeten geplaatst worden. Het geheel is gemaakt van 0,9mm plaatstaal. Na het opbrengen van de teksten is de frontplaat gelakt met blanke lak.
Kijken we even naar het schema van deze paraset lookalike:
De zender zie je aan de linkerkant en bestaat uit één helft van een 3A5 buis. De zender is kristalgestuurd. De rest van de schakeling is de ontvanger: het meest rechtse buishelftje is de superregeneratieve ontvanger. De terugkoppeling wordt geregeld door met potmeter P1 de anodespanning van de ontvangstbuis te regelen. Zijn tweelingbroertje doet de LF voorversterking, en de overgebleven helft van de zendbuis doet dienst als LF eindversterkter. Het schema is gebaseerd op dit ontwerp van WA8YWO.
Hier is de testopstelling te zien als een soort van spijkerradio.
De uitgangstrafo en de smoorspoel in de detector. Beide zijn 240V/12V 100mA trafootjes met een gelijkstroomweerstand van 18k en een zelfinductie van 68H in de primaire wikkeling!
De seinsleutel ligt net als bij de originele paraset onder de frontplaat, waarbij de knop door de frontplaat heen steekt.
De voeding.
Dit stukje maakt de uitvoering van deze paraset lookalike nou weer leuk. SM7UCZ ontwierp een voeding welke uit 3V de benodigde anodespanning opwekt. Dat ziet er als volgt uit:
Het hart van de schakeling is een CMOS IC van het type 4047. De oscillatorsectie wordt met C2 en R1 ingesteld op ongeveer 200Hz. De uitgangspoorten van het IC sturen met het door 4 gedeelde signaal de twee mosfets aan, die op hun beurt weer twee apart over een ringkern gelegde wikkelingen aansturen. Aan de 230V-kant van de transformator komt dan ongeveer 135V te staan, wat door ZD1 en Q3 gestabiliseerd wordt op 120V. Zo kan met 2 D-cellen zowel de gloeispanning als de hoogspanning voor de transceiver geleverd worden!
Voor de transformator werd een ringkern type gebruikt van 230V-2x7V 30VA waaroverheen 2 wikkelingen van 60 windingen 0,8mm koperdraad gelegd werden. De primaire wikkeling wordt gedegradeerd tot secundaire wikkeling, en levert onbelast 150VDC. Bij belasting zakt dit tot ongeveer 130VDC. SM7UCZ ontwierp er zelfs een printje voor. Bestuckt en wel ziet dat er zo uit:
In het testzendertje werd een DL94 buis gebruikt. Het uitgangsvermogen was 0,6W en daarmee werd een verbinding met Duitsland gemaakt! Schema van de "houten" testzender met DL94:
Nu moest het geheel nog ingebouwd worden. De metertjes werden gevonden in Engeland voor 50p per stuk (nog geen €0.60) en zijn 1 inch in diameter met een gevoeligheid van 1mA. Er werd gekozen voor hetzelfde kastje als waar de paraset lookalike ingebouwd werd. Het ontwerp van de frontplaat:
