Toch wel humor dit: de Amerikanen liggen gewoonlijk een jaar of 2-3 voor op de ontwikkelingen in Nederland, maar nu even niet. Wie de QRZ-forums een beetje volgt heeft al gezien dat er een hoop onrust ontstaan is over het feit dat steeds meer Amerikaanse politiedistricten overgaan op het versleutelen van hun communicatie, waarbij burgers en journalisten klagen omdat ze dan niet meer geïnformeerd worden en niet meer kunnen helpen of reageren – een discussie die wij 10 jaar geleden al verloren hebben.
Het versleutelen van de communicatie wordt steeds populairder bij de politie: van Florida tot New York tot Californië, en de argumenten zijn dezelfde als hier: De overheidsdiensten willen voorkomen dat de criminelen de communicatie afluisteren om op die manier uit handen van de wet te blijven. Maar journalisten en buurtwachten zeggen dat open communicatie er voor zorgt dat het publiek zo snel mogelijk over informatie kan beschikken die van belang kan zijn voor hun veiligheid.
De politie van Washington was een van de laatste districten die op encryptie overging deze herfst. Commissaris Cathy Lanier zei pas nog dat een groep inbrekers waarvan de politie vermoedde dat ze naar de politieradio luisterden via hun smartphones (in de US worden politiefrequenties vaak gerelayeerd via internet), tientallen inbraken op hun kerfstok hadden voordat ze uiteindelijk gepakt werden, en dat drugsdealers een wasserij in vluchtten nadat een agent via de radio om assistentie had gevraagd, wat eveneens de suggestie wekt dat ze meeluisterden met de politieradio.
"Waar vroeger de luisteraars gebonden waren aan hun vast opgestelde scanners, maakt nieuwe technieken het voor iedereen – in het bijzonder misdadigers – mogelijk om overal via smartphones naar de politieberichten te luisteren," verklaarde Lanier voor een hoorzitting deze maand. "Zodra een crimineel aanhouding kan ontlopen en ervan leren omdat er een 'app' voor is, is het tijd om onze werkwijze te veranderen."
De overgang naar encryptie heeft de verhouding met de nieuwsmedia op scherp gezet, die nu zeggen dat hun nieuwsgaring onmogelijk gemaakt wordt nu ze hun scanners niet meer kunnen gebruiken om de ontwikkeling van een misdaad of natuurramp te volgen. Journalisten en scanner hobbyisten komen met het argument dat de politie al lang de mogelijkheid heeft om beveiligd te communiceren en dat ze terug moeten gaan naar het pre-encryptie tijdperk. Daarnaast beweren ze dat scannerluisteraars zelfs geholpen hebben met het oplossen van misdaden.
"Als de politie gevoelige informatie wil verspreiden onder hun mensen, weten ze wel hoe ze dat moeten doen," zei Phil Metlin, nieuwsdirecteur van WTTG-Fox 5, in Washington tijdens de hoorzitting. "Speciale versleutelde frequenties zijn al lang in gebruik, net als mobiele telefoons."
Het is onmogelijk om de omvang van het probleem vast te stellen, en ook of de dreiging van scanners wel zo groot is als de politie beweert, of dat het alleen een speculatieve angst is. Het probleem is ook niet nieuw. Tenslotte volgden hobbyisten al jaren de bewegingen van de politie vanaf de keukentafel.
David Schoenberger, een huisman uit Fredericksburg, Va., en scanner hobbyist, zegt dat hij de zorgen van de commissaris tot op zekere hoogte wel begrijpt.
"Ik denk dat er wel een noodzaak is om bepaalde gevoelige diensten over versleutelde kanalen te laten communiceren, zoals de narcotica brigade en moordzaken, maar ik ben fel tegen het versleutelen van de normale routinecommunicatie met de patrouillewagens. Ik denk niet dat dat goed is," zegt hij. "Ik denk dat het publiek het recht heeft daar naar te luisteren om te weten wat er in hun buurt gebeurt. Per slot van rekening wordt de politie door ons betaald."
Één bepaalde iPhone app, Scanner 911, biedt op haar website de kans om "te luisteren terwijl politie, brandweer en ambulancediensten dag en nacht hun werk doen." Apple's iTunes store heeft nog meer van die apps. Hoewel de iPhones de signalen natuurlijk niet direct uit de ether pikken, kunnen gebruikers toch zowat real-time meeluisteren via Internet streaming diensten, zegt Matthew Blaze, directeur van het Distributed Systems Laboratorium aan de Universiteit van Pennsylvania.
De kosten van encryptie variëren. Het politiedistrict van Nassau County, N.Y., zit in de eindfase van een $50 miljoen kostende noodcommunicatie upgrade dat onder meer encryptie en koppelingen met andere politiediensten in de regio omvat, zegt Inspecteur Edmund Horace. Zodra het oude systeem uit de lucht is, "weet je niet meer wat er gezegd wordt via de radio tenzij je de juiste apparatuur hebt."
De politiemacht van Orange County, Fla., verwacht binnen een paar maanden encryptie toe te gaan passen. Diverse afdelingen in het gebied zijn al over, en er volgen er snel meer, om de dienstdoende agenten veilig hun werk te kunnen laten doen, zegt Bryan Rintoul, directeur noodcommunicatie van het district.
In California gebruikt de politie van Santa Monica al twee jaar encryprie op alle communicatie, waardoor de politie vrijer kan communiceren tijdens oproepen met verhoogd risico, zegt woordvoerder Richard Lewis.
Kleinere gemeenschappen zoals Garden City, Kan. — met ongeveer 27.000 inwoners — gaan eveneens over.
"Het was niet echt bekend. Niet dat er een misdaad was, maar de agenten maken zich zorgen als ze steeds weer dezelfde auto op zien duiken als ze ergens naartoe gestuurd werden," zegt wordvoerder Michael Reagle. "Wat is hun bedoeling als ze steeds weer opduiken?"
Met de overgang naar encryptie worden de oude analoge radio's vervangen door digitale apparatuur dat de spraak als een stroom bits door de lucht stuurt en aan de andere kant weer reconstrueert in geluid van hoge kwaliteit. Ontcijferen is doorgaans alleen mogelijk als je de sleutel hebt van de stroom bits. Anderen horen of niets, of onverstaanbaar geluid.
Toch is volledige encryptie lastig en moeilijk te beheren, speciaal voor grote districten die bij moeten houden wie de encryptie sleutels heeft. Hoe meer individuen of omliggende districten met toegang, hoe groter het risico dat er een beveiligingslek optreedt en moeilijker het wordt om ervoor te zorgen dat iedereen die toegang nodig heeft, dat ook krijgt, zegt Blaze.
"Het zou met niet verbazen als een hoop districten terugschakelen naar onversleutelde communicatie. De praktijkproblemen om een groot versleuteld systeem te onderhouden worden nu wel duidelijk," zegt hij.
Sommige districten hebben volledige encryptie bestudeerd maar besloten het niet te doen, zoals de politie in Greenwich, Conn.
"Omdat we in voorkomende gevallen altijd de mogelijkheid hebben om communicatie te beveiligen als het nodig is, vinden we dat in een gemeenschap als Greenwich het belangrijker is dat mensen mee kunnen luisteren met onze communicatie dan de zorgen over de veiligheid die we hebben," zei Capt. Mark Kordick.
Sommige districten hebben een compromis gezocht. De politie van Jacksonville, Fla., verhuurt radio's aan de media, waardoor ze mee kunnen luisteren met de versleutelde patrouillekanalen. Maar vanwege de zorgen omtrent de vertrouwelijkheid van de communciatie is men daar afgelopen zomer weer mee gestopt, zegt woordvoerster Lauri-Ellen Smith.
In Washington gaat de politie over op informeren via Facebook, Twitter en email waarschuwingssystemen om het publiek te informeren over misdaad in de omgeving, zegt Lanier. Daarnaast neemt de politie daar een onversleutelde frequentie in gebruik om het publiek te informeren over files, zegt woordvoerster Gwendolyn Crump. Maar de commissaris weigert radio's aan de media te geven, die zich dientengevolge blijven verzetten tegen encryptie.
"Wat als er echt verschrikkelijke dingen gebeuren?" vroeg nieuwsdirecteur Metlin tijdens de hoorzitting. "Wat als, God verhoede het, er weer een terorristische aanslag plaatsvindt? Het is onze taak het publiek te informeren tijdens noodgevallen."
Rick Hansen zegt dat hij al sinds hij 13 of 14 was, naar de scanner luistert en hij beschouwt het versleutelen van de gesprekken als een manier om de overheid minder transparant te maken. Volgens hem zouden ze een manier moeten vinden om selectief gevoelige informatie uit de lucht te houden.
"Ja, ik maak me daar zorgen over. Het is iets dat via goede procedures en processen in banen te leiden is, in tegenstelling tot voor iedereen het licht uit doen, wat nu dus gebeurt," zegt hij.
Dat deze discussie op voorhand een verloren zaak is voor de media en het publiek, weten wij inmiddels wel uit ervaring…