Nou, het is zover. 70MHz vrij, de aangeschafte/gebouwde apparatuur getest, lokale verbindinkjes gemaakt, en nou op naar die eerste internationale verbindingen. Maar wat doen de buren? Mogen ze op 70MHz en waar zitten ze dan? Dat blijkt nog een hele puzzel te zijn…
Beste bron van informatie is natuurlijk de "Four Metres Website " waar alles netjes op terug te vinden is. En daar vinden we toch wel een aantal interessante zaken met betrekking tot onze buren.
Belangrijk om uit te printen en boven je 70MHz set te plakken is het volgende overzicht:
Dit geeft de indeling weer tussen 70.000 en 70.500MHz voor diverse landen. Aangezien dat het bandje is waar wij (ook) in mogen werken, geeft het in één oogopslag weer welke landen je waar kunt werken en met welke modes. En dan zie je meteen dat wij nog in onze handjes mogen knijpen met zo'n brede toewijzing, 50W PEP toegestaan vermogen, en geen beperkingen in modes. Want onze buurlanden België en Duitsland hebben beiden slechts de frequentie 69.950MHz beschikbaar met een individuele licentie, met een maximum vermogen van 10 (Duitsland 9,9) Watt EIRP. En vooral dat EIRP is gemeen: dat staat voor Equivalent Isotropically Radiated Power, ofwel het uitgestraalde vermogen in de hoofdstraalrichting ten opzichte van een isotrope straler. En wat is een isotrope straler? Een puntbron die in alle richtingen even hard straalt. En ten opzichte van een isotrope straler heeft een gewoon dipooltje al een versterking van 2.1dB, waardoor het uitgangsvermogen van de zender niet meer mag zijn dan 6W om binnen de voorwaarden te blijven…
De Belgen hebben een bandbreedtebeperking van 10kHz op 70MHz. Dat sluit FM (bandbreedte 2x de som van zwaai en hoogste modulatiefrequentie, ca. 12kHz) feitelijk uit, tenzij een zeer kleine zwaai toegepast wordt. De enige manier om met Duitsland of België een verbinding te maken, is dus duplex, omdat wij niet op 69.950MHz uit mogen komen. En duplex mag niet volgens de voorwaarden. Tot zover de landjes dichtbij…
De verschillen tussen de landen zijn enorm. In het slechtste geval mag je met 10W EIRP op een enkele frequentie werken (die dan ook nog eens niet overeenkomt met de planning in de rest van Europa, zoals België en Duitsland die hooguit met elkaar kunnen praten), in het gunstigste geval mag je met 3kW zonder antenne- of mode-beperkingen over de hele band werken (Somalië). Let op de verschillende vermogensbeperkingen:
- EIRP. Equivalent Isotropically Radiated Power. Er moet rekening gehouden worden met de antenneversterking; een dipool geeft al 2.1dB versterking t.o.v. een isotrope straler.
- ERP. Effective Radiated Power. Ook hier moet rekening gehouden worden met de antenneversterking, maar dan ten opzichte van een halve golf dipool.
- PEP. Peak Envelope Power. Het afgegeven vermogen tijdens de piek van de modulatie. Vooral van belang bij SSB en AM. Geen beperking in antennewinst
- Een getal. Dan zijn er geen beperkingen in antennewinst of modulatietype.
De eerste twee beperkingen betekenen dat je niet veel hebt aan een yagi met een fraaie gain. Indien ik een yagi maak met 10dB versterking, mag bij een beperking van 10W EIRP het zendvermogen slechts een dikke 600mW bedragen… Is de beperking 10W ERP, dan mag het zendvermogen 1W zijn in mijn 10dB antenne. Maar bij PEP zit de beperking alleen in de zender. Wij mogen 50W PEP gebruiken. Dat is 50W FM of CW, 50W piek in SSB en 12,5W AM carrier. Omdat er geen E(I)RP beperkingen zijn, mag ik nu wél mijn 10dB yagi gebruiken zonder het zendvermogen te beperken, dus heb ik ineens 500W ERP ofwel 810W EIRP!
De meeste kans heb je dus richting de landen zonder E(I)RP beperkingen, omdat die met grotere vermogens en/of richtantennes mogen werken. Straks met onze expeditie in Luxemburg mogen we slechts met 10W ERP werken, ofwel maximaal 10W in een dipooltje.
In Zoetermeer vonden de eerste testen plaats op 70.200 omdat dat zo lekker midden in de band lag (handig met afregelen van de filters) maar uit het bandplan blijkt al dat dat geen handige werkfrequentie is. Voor FM is het beter uit te wijken naar iets tusssen 70.300 en 70.500, niet zijnde een aanroepfrequentie. Waarvan het nut mij sowieso niet duidelijk is, omdat ik nog nooit een station na het tot stand brengen van een verbinding op een aanroepfrequentie QSY heb horen gaan naar een werkfrequentie…
Dus: op naar de eerste Es openingen!