Interview met PH9HB

jeroen

jeroenOnder de suffixen waar radio amateurs bekend mee zijn, is één zeldzame, maar zeer tot de verbeelding sprekende. We hebben het hier over /AM, Areonautical Mobiel, wat in de praktijk neerkomt op een station met vleugels. Sinds Icarus is de mensheid al gefascineerd door het door de lucht zweven, en dat maakt het werken met zo'n station tot een fantasierijke ervaring.

 

 

 

PB9HB

QSL1Niet alle landen staan het werken als /AM toe aan amateurs. Sommigen echter wel, en daarom kan je deze suffix toch zo af en toe horen. Onder de piloten die tevens houder zijn van een amateur machtiging is Jeroen (Jerry in het Engels) van der Goot, PH9HB, die in het dagelijks leven captain is van een Boeing 737NG voor een maatschappij die gevestigd is op Amsterdam-Schiphol, en hij is vaak /AM te horen tijdens zijn vluchten (ik werkte Jeroen in 2008 al terwijl hij boven Europa vloog).

Het maken van verbindingen tijdens het vliegen heeft zijn technische, praktische en menselijke kanten: interessant genoeg om eens wat vragen te stellen aan Jeroen. Dus, riemen vast: we gaan een kijkje nemen in de /AM wereld.

 

 

Hoe (en wanneer) werd je radio amateur? en piloot? En, niet te vergeten, wanneer besloot je om die twee te combineren en /AM te gaan werken?
Toen ik 12 was, was ik lid van de scouting. In 1977 deed ik voor de eerste keer mee aan de JOTA (=Jamboree On The Air). Dat was mijn eerste contact met onze fantastische hobby en ik was onmiddellijk geïnfecteerd. 8 jaar later, op 1 april 1985 (geen grap!) haalde ik mijn examen. Mijn eerste call was HB9SJL.

QSL2Na mijn opleiding kwam ik er achter dat van 9 tot 5 werken niet mijn ding is. In 1987 ging ik naar Amerika en begon met mijn vliegopleiding om commercieel piloot te worden.
Door mijn opleiding, werk en andere interesses was ik meer dan 20 jaar niet actief als amateur. Toen onze jongens (we hebben een tweeling) minder aandacht nodig hadden, ging ik op zoek naar een hobby die ik thuis kon beoefenen.
In de zomer van 2008 vroeg ik een Nederlandse call aan en die kreeg ik op 21 juli. Ik krijg veel vragen over mijn prefix. De meesten kennen PA natuurlijk wel, maar zoals in veel andere landen heeft Nederland meer dan dat!
Omdat PA niet uniek is, koos ik voor PH, mede omdat alle in Nederland geregistreerde vliegtuigen daar ook mee beginnen. Na meer dan 30 jaar in Zwitserland gewoond te hebben, moest HB9 er ook in verwerkt worden en dus werd het PH9HB.

Kan je je het eerste QSO van boven de wolken herinneren? Op welke band, en vanuit welk vliegtuig was dat?
Mijn eerste QSO vanuit een Boeing 737 was op 25 juli 2008 om 21:38Z terwijl ik over Belgrado vloog, op 14.173MHz. We zaten op 11000 meter boven zeeniveau, en ik had een verbinding met RV9LM, Alex in west Siberië.

Je bent piloot op passagiersvluchten, en ongetwijfeld komt veiligheid op de eerste plaats. Onder welke voorwaarden is het toegestaan om /AM te mogen werken?
Nederland is een van de weinige landen die het niet verbiedt om vanuit vliegtuigen te werken. Uiteraard komen werk en veiligheid op de eerste plaats. Daarom gebruik ik de HF radio alleen als de dienst het toelaat. Dat betekent gewoonlijk als we op kruissnelheid vliegen onder rustige omstandigheden en alleen op langere vluchten.

Kan je een beschrijving geven van de apparatuur waarmee je werkt vanuit het vliegtuig? Wat zijn de voornaamste verschillen met een gewone set, en de beperkingen, als die er zijn?
De apparatuur aan boord bestaat uit twee Collins HFS900D's met 400 W PEP en die bestrijken 2-30 MHz in 1 kHz stappen. De antenne is gemonteerd aan de schuine zijde van de staartvin, en is van het shunt-fed-slotted type [waarover hier wat meer info]. Normaal gebruiken we HF om met air traffic control (ATC) in contact te komen als er geen bereik is op VHF, bijvoorbeeld boven de Atlantische oceaan of over delen van Afrika en Azië. De set beschikt over AM en USB en dat is alles! De filters zijn niet gemaakt voor amateur gebruik, en daarom als veel stations tegelijk me aanroepen kan ik er onder die omstandigheden niet veel van maken! Ik zou willen dat meer amateurs zich aan de Dx Code of Conduct zouden houden maar dat lijkt helaas een grote droom!

Voor wat propagatie betreft, wat merk je met je /AM ervaring ten opzichte van het werken op HF vanaf de grond? Heeft werken op die hoogte altijd voordelen?
De propagatie lijkt veel op die op de grond. In theorie zou ik vanaf 11 km alles moeten kunnen werken in een straal van ongeveer 450 km, maar dat is niet altijd het geval.

Hoeveel QSOs kan je per vlucht maken?
Gemiddeld zo'n 40 contacten per vlucht, afhankelijk van het werk, de vluchtduur en niet onbelangrijk: de propagatie!

Wat is de grootste afstand dat je tot nu toe gemaakt hebt vanuit een vliegtuig? En heb je tijdens je vluchten wel eens met andere /AM stations, of een /MM station gewerkt?
Ik denk dat het verste wat ik gewerkt heb tot nu toe VK/ZL is. Ik spreek ook regelmatig met Cyril, DF1CHB/am, als we toevallig op het zelfde moment in de lucht zitten en in de lucht zijn.

Hoe kan een amateur die een verbinding met je wil maken op de hoogte blijven van je /AM activiteiten?
Iedereen die mij volgt op Twitter krijgt updates over mijn /am activiteiten. Ik gebruik een paar frequenties waar ik dan op te vinden ben: 14.325 14.165 18.165 en heel soms USB kanaal 7.185 MHz. Niet veel amateurs zijn tegenwoordig nog bekend met deze specifieke USB-kanalen

Gewoonlijk hebben piloten een hoop sterke cockpit verhalen te vertellen. Heb je er een met betrekking tot amateurradio?
Toen ik mijn eerste QSO had met Eddy, YU9XMC, vloog ik toevallig net over zijn huis. Het werd net donker en hij had moeite om ons te zien tegen de lucht, dus heb ik snel de landingslichten even aangedaan…

Is amateurradio populair in de luchtvaartwereld? Heb je veel contact met andere piloten als /AM? Heb je er ooit over nagedacht om een club op te richten voor vliegende amateurs?
Er zijn een paar piloten die /am werken maar die worden zeldzaam omdat veel luchtvaartmaatschappijen de HF radio's eruit gooien als de routes waarop ze vliegen het niet vereisen.

Hoe voelt het om op HF te werken op een hoogte van 11.000 meter?
Het is natuurlijk geweldig om te kunnen hobbyen tijdens het werk en er nog voor betaald te worden ook!!!

Volgens je QRZ.com profiel lijk je ook vanaf de grond behoorlijk actief te zijn. Wat zijn in dat geval je favoriete modes?
Ik gebruik het liefst zoveel mogelijk talen, en daarom geef ik de voorkeur aan werken in phone. Misschien ga ik nog wel eens een keer digimodes of CW proberen, maar het gebruiken van zoveel mogelijk talen interesseert me het meest!
Ik ben oprichter en QSL-manager van ons contest team PA6NH. We zijn radio-actief tijdens sommige grote HF contests en de PACC, en vertegenwoordigen dan de provincie NH (=Noord Holland).

Wat zijn de drie voornaamste redenen waarom iemand radio amateur zou moeten worden
Om te beginnen vind je daar nog steeds de goeie ouwe ham-spirit. Daarnaast is het geweldig om mensen van over de hele wereld te spreken die dezelfde interesse hebben. Tenslotte is het beste van alles het vrienden maken via de radio en ze op een dag persoonlijk te leren kennen!