Op donderdag 10 juni 2021, tussen 11:20 en 13:40 uur was de zon in een groot deel van Europa gedeeltelijk verduisterd. Omdat we in Europa steeds meer elektriciteit uit zonne-energie halen, kan een zonsverduistering een groot effect hebben op de elektriciteitsvoorziening.
Zeker op een moment van de dag dat het elektriciteitsverbruik toeneemt. Tijdens de zonsverduistering was het vrijwel onbewolkt, en werd in Nederland zo’n 800 MW aan zonne-elektriciteit minder opgewekt ten opzichte van een normale zonnige dag. Dit verschil werd langzaam opgebouwd met een snelheid van ca 11MW/min.
In Europa staat nu 138 GW aan pv-vermogen. In Nederland staat ongeveer 11 GW zonnepanelen aan vermogen opgesteld. Omdat het hele Europese elektriciteitsnet met elkaar verbonden is en de zonsverduistering overal tegelijkertijd plaatsvond, konden er tegelijkertijd tekorten of overschotten ontstaan. Dat kan gevolgen hebben voor de balanshandhaving en de frequentie.
Europese Transmission System Operators (TSOs) hebben met elkaar afspraken gemaakt om de balanshandhaving nauwkeurig in de gaten te houden. Ieder land is daarbij zelf verantwoordelijk voor het nemen van de nodige maatregelen, zoals de inkoop van extra vermogen of afspraken met producenten voor mogelijke afschakeling. Daarnaast hebben de Europese TSO’s voor en tijdens de eclips voortdurend met elkaar in contact gestaan om elkaar te helpen waar nodig.
In Nederland was het effect van de eclips met tijdelijk 800 MW vermogensreductie relatief groot. Uiteindelijk bleek de inzet van het regelvermogen niet nodig te zijn, omdat marktpartijen goed hebben gereageerd op de zonsverduistering. De frequentie van het hoogspanningsnet schommelde wel iets, maar bleef altijd binnen de veilige marges. Jan Vorrink, Head of System Operations in Nederland: ‘Het scenario zoals we dat hebben voorbereid is precies uitgekomen. De marktpartijen hebben zelf alle maatregelen genomen om de zonsverduistering op te vangen, waardoor TenneT niet hoefde in te grijpen.’