Amateurballon neergeschoten

WeerballonJe moet wel onder een steen gelegen hebben om niet meegekregen te hebben dat de Amerikanen een (vermoedelijk Chinese spionage) ballon uit de lucht geschoten hebben. In de dagen daarna zijn nog 3 verdachte objecten uit de lucht geschoten. Één daarvan lijkt een amateur pico-ballon geweest te zijn…

Een kleine, rondreizende ballon die op 15 februari door een in Illinois gevestigde hobbyistenclub als “missing in action” is verklaard, is naar voren gekomen als kandidaat om een van de drie mysterieuze objecten te verklaren die sinds 10 februari zijn neergeschoten door vier hittezoekende raketten, gelanceerd door de Amerikaanse luchtmacht.

De club – de Northern Illinois Bottlecap Balloon Brigade (NIBBB) – wijst nog niet met de vingers, maar het indirecte bewijs is op zijn minst intrigerend. De verzilverde ‘pico-ballon’ van de club rapporteerde zijn laatste positie op 10 februari op 11.000 meter voor de westkust van Alaska, en een populaire voorspellingstool – het HYSPLIT-model van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) – berekende dat het cilindrisch gevormde object op 11 februari hoog boven het centrale deel van het Yukon-gebied zou zweven. Dat is dezelfde dag dat een Lockheed Martin F-22 een niet-geïdentificeerd object met een vergelijkbare beschrijving en hoogte neerschoot in de hetzelfde gebied.

Er zijn vermoedens bij andere prominente leden van de kleine gemeenschap van liefhebbers van pico-ballonnen, die amateurradio en ballonvaren op grote hoogte combineert tot één enkele, relatief betaalbare hobby.

‘Ik heb geprobeerd contact op te nemen met ons leger en de FBI – en kreeg net antwoord – om te proberen hen te informeren over wat veel van deze dingen waarschijnlijk zijn. En ze zullen niet al te intelligent lijken als ze ze neerschieten”, zegt Ron Meadows, de oprichter van Scientific Balloon Solutions (SBS), een bedrijf uit Silicon Valley dat speciaal gebouwde pico-ballonnen maakt voor hobbyisten, opvoeders en wetenschappers.

De beschrijvingen van alle drie de niet-geïdentificeerde objecten die op 10 en 12 februari zijn neergeschoten, komen overeen met de vormen, hoogten en ladingen van de kleine pico-ballonnen, die meestal kunnen worden gekocht voor $ 12-180 per stuk, afhankelijk van het type.

“Ik vermoed dat het waarschijnlijk pico-ballonnen waren”, zegt Tom Medlin, een gepensioneerde FedEx-ingenieur en mede-presentator van de Amateur Radio Roundtable-show. Medlin heeft drie pico-ballonnen in de lucht op het noordelijk en zuidelijk halfrond.

Aviation Week nam contact op met een groot aantal overheidsinstanties, waaronder de FBI, het North American Aerospace Defense Command (NORAD), de National Security Council (NSC) en het Office of the Secretary of Defense voor commentaar over de mogelijkheid van pico-ballonnen. De NSC reageerde niet op herhaalde verzoeken. De FBI en OSD hebben niet bevestigd dat onschadelijke pico-ballonnen in aanmerking komen als mogelijke identiteiten voor de mysterieuze objecten die door de luchtmacht zijn neergeschoten.

“Ik heb geen update voor u van NORAD over deze objecten”, zegt een NORAD-woordvoerder.

Op 15 februari vertelde NSC-woordvoerder John Kirby aan verslaggevers dat alle drie de objecten “gewoon ballonnen kunnen zijn die zijn vastgemaakt aan een commercieel of goedaardig doel”, maar hij noemde de mogelijkheid van pico-ballonnen niet.

Het lanceren van pico-ballonnen op grote hoogte is pas in het afgelopen decennium ontstaan. Meadows en zijn zoon Lee ontdekten dat het mogelijk was om de hoeveelheid heliumgas te berekenen die nodig is om een gewone latexballon neutraal te laten drijven op hoogtes boven 13.000 voet. De ballonnen dragen een tracker van 11 gram, samen met HF en VHF/UHF antennes om hun posities uit te zenden naar radio-ontvangers over de hele wereld. Op elk moment zijn er enkele tientallen van dergelijke ballonnen in de lucht, waarvan sommige meerdere keren rond de aarde cirkelen voordat ze defect raken of om andere redenen uitvallen. De lanceerteams halen hun ballonnen zelden terug.

De ballonnen zijn er in verschillende vormen. Sommige enthousiastelingen gebruiken nog steeds gewone Mylar-feestballonnen, met een reeks gepubliceerde berekeningen om de hoeveelheid te injecteren gas te bepalen. Maar de ronde Mylar-ballonnen kunnen vaak niet hoger stijgen dan 20.000-30.000 voet, dus sommige pico-ballonvaarders hebben een upgrade uitgevoerd naar andere materialen.

Medlin zegt dat hij een folieballon gebruikt die door het Japanse bedrijf Yokohama voor $ 12 wordt verkocht. Het materiaal heeft bewezen veerkrachtig te zijn gedurende lange perioden op grote hoogte, zegt hij, zelfs als de fabrikant nooit de bedoeling had dat de ballon voor dat doel zou worden gebruikt. Een alternatief is de SBS van Meadows, die een reeks ballonnen maakt die speciaal zijn ontworpen voor rondvluchten.

De gemeenschap van pico-ballonnen is nerveus over de negatieve aandacht van sommige leden van het Congres en het Witte Huis, die de objecten die op een hoogte van 20.000 tot 40.000 voet zijn neergeschoten, gevaarlijk hebben genoemd voor de burgerluchtvaart.

“We hebben vastgesteld dat hun hoogten aanzienlijk lager waren dan de Chinese ballon op grote hoogte en een bedreiging vormden voor het civiele commerciële luchtverkeer”, zegt Kirby. “En hoewel we geen specifieke reden hebben om te vermoeden dat ze spioneerden, konden we dat niet uitsluiten.”

In feite wegen de pico-ballonnen minder dan 3kg en zijn daarom vrijgesteld van de meeste luchtruimbeperkingen van de FAA, aldus Meadows en Medlin. Drie landen – Noord-Korea, Jemen en het VK – beperken transmissies van ballonnen in hun luchtruim, dus heeft de gemeenschap geofencing-software geïntegreerd in de volgapparatuur. De ballonnen vliegen nog steeds over deze landen, maar zenden dan hun posities niet uit.

De gemeenschap is ook nerveus dat hun ballonnen als volgende kunnen worden neergeschoten. Medlin zegt dat een van zijn ballonnen – roepnaam W5KUB-112 – door HYSPLIT wordt geprojecteerd om op 17 februari het Amerikaanse luchtruim binnen te gaan.

“Ik hoop,” zei Medlin, “dat we de komende dagen, als dat gebeurt, niet echt trigger-happy zijn en alles beginnen neer te schieten.”

Wat is een Pico Ballon?

Pico-ballonnen hebben meestal een diameter van ongeveer 90 cm op de grond voordat ze worden gelanceerd. Terwijl ze opstijgen naar hoogten van 20.000-50.000 voet (7 – 17km), zet de superdrukballon tot ongeveer 2-3 keer zo groot uit en bereikt een neutraal drijfvermogen, waardoor ze op een ongeveer consistente hoogte kunnen drijven. Windstromen duwen ze vervolgens door de atmosfeer, waarbij sommige ballonnen meerdere keren om de wereld kunnen cirkelen voordat ze knappen of vallen.

De ballonbezitters houden ze in de gaten via HF- en VHF/UHF-radioverbindingen. Een klein GPS-volgapparaat is aan de ballon bevestigd. De ballon zendt zijn positie uit met behulp van het WSPR-protocol op HF en via ASPR voor zichtverbindingen op VHF/UHF. De meeste pico-ballonnen missen het draagvermogen om batterijen mee te sturen, dus de volgcoördinaten worden meestal overdag uitgezonden, met kleine bevestigde zonnepanelen die stroom naar de zender sturen.

Zie ook dit artikel voor meer informatie en foto’s.