Gaston Bertels, ON4WF, de oprichter van het ARISS-project (Amateur Radio on the International Space Station), stierf op 3 december 2024. Hij was 97 jaar oud. Voor zijn prestaties ontving ON4WF in 2008 onder meer de Horkheimer Prijs van DARC e.V.
“Met Gaston verliezen we een geweldig persoon, ambitieuze radioamateur, supporter en een geweldig rolmodel voor velen”, schreef ARISS Europe-voorzitter Oliver Amend, DG6BCE, aan de redactie. Het ARISS-team heeft de volgende verklaring afgegeven:
“Met grote droefheid kondigen wij het overlijden aan van Gaston Bertels, ON4WF (SK). Gaston stierf vandaag, 3 december 2024, aan kanker. Hij was 97 jaar oud.
Gaston ontving onlangs de titel ‘Elder Statesman’ van het ARISS International Team. Hij ontving deze eer vanwege zijn uitmuntende rol in de oprichting en werking van het ARISS-team. Hij schreef de ARISS Terms of Reference en heeft door de jaren heen deelgenomen aan talloze discussies over hoe je een samenhangend, resultaatgericht internationaal team kunt leiden. Zijn diepgaande kennis van de regels en voorschriften voor amateurradio, met name zijn kennis van licenties en verkeer van derden, stelde ARISS in staat een operationeel plan te ontwikkelen dat amateurradio-operaties in bemande ruimtevluchten wereldwijd zou kunnen ondersteunen. Zijn kennis van radiotelecommunicatie werd gerespecteerd in Europa en elders, waardoor hij lezingen kon geven over amateurradio in de ruimte voor leden van het Europees Parlement. Zijn persoonlijkheid straalde bij iedereen een gastvrije uitstraling uit. Hij was een vriend, een leider en een inspiratie voor ons allemaal.
Gaston begon zijn reis in amateurradio in de bemande ruimtevaart door een groep toegewijde studenten te leiden in een radiocontact in een Belgisch ruimtekamp tijdens de Space Shuttle-missie STS-45 in 1992. Dit contact vond plaats met de eerste Belgische astronaut, Dirk Frimout, ON1AFD. Gaston coördineerde de voorbereidingen voor het radiocontact en bediende tijdens het contact het radiostation. Gaston speelde een belangrijke rol bij het overtuigen van ESA om vóór de lancering L/S-bandantennes op de Columbus-module te installeren ter ondersteuning van toekomstige operaties in Columbus. Hij werkte samen met professor Pawel Kabacik van de Universiteit van Wroclaw om de antennes te ontwerpen, bouwen en certificeren en leidde een fondsenwervingscampagne om ontwikkeling, testen en certificering te financieren. Met HamTV als de eerste hardware-“klant” van deze antennes, leidde Gaston de HTT, de technische teamvergaderingen van HamTV om de HamTV-grondstations klaar te maken voor gebruik en de HamTV-operaties aan boord te coördineren. De L/S-antennes werden ook gebruikt voor twee vluchtexperimenten: MarconISSta met TU Berlijn en het komende NAVCOM-experiment voor ASI/Qascom.
Gaston zal enorm gemist worden. Maar het licht van zijn nalatenschap schijnt in elk van ons die hij heeft aangeraakt – binnen en buiten ARISS.
Ad Astra, Gaston! (Naar de sterren, Gaston!)