Acculader voor op de fiets
Met de zomer voor de deur is het weer tijd de QRP spullen voor de dag te halen en er op uit te trekken. Ga je toeren op de fiets, dan heb je niet – zoals met de auto – een accu bij de hand om de HAM spullen mee te voeden. Maar op de meeste fietsen is nog steeds de oude vertrouwde spanningsbron aanwezig: de dynamo.
Spanningsbron is eigenlijk niet helemaal de juiste betiteling van een fietsdynamo. De dynamo werkt namelijk als volgt: Een standaard fietsdynamo levert een stroom van 500mA als hij aangedreven wordt met zijn gespecificeerde snelheid of hoger. Hij bestaat uit een magneet die in een klos draad ronddraait en er is geen enkele stabilisatie van de spanning of de stroom. De dynamo is zo opgebouwd dat hij een min of meer constante stroom levert; hij lijkt dan ook nog het meest op een stroombron. Dat voorkomt ook dat bij sluiting (en dat komt nog wel eens voor op een fiets) de dynamo OF een sleuf in je band slijpt omdat hij niet meer wil draaien OF stomweg doorbrandt. Hij levert dus ongeveer 500mA stroom onafhankelijk van wat je eraan knoopt. Sluit je er een lampje op aan dat slechts 250mA nodig heeft dat zal deze snel doorbranden. Heeft het lampje meer nodig dan 500mA dan zal de dynamo minder dan 6V spanning geven en brandt het lampje zwak(ker). De dynamo is ontworpen om voldoende vermogen te leveren voor lampjes die precies 6V nodig hebben bij 0,5A ofwel 3 Watt.
Het laden van accu's met een fietsdynamo is eenvoudig. Veel makkelijker dan de beperkingen van de dynamo met zijn wisselstroom en ongereguleerde uitgangsspanning doen vermoeden. Het enige wat je nodig hebt is een bruggelijkrichter met 4 stuks 1N5818 diodes (1N4007's zijn gangbaarder en doen het ook). Er zit een 470uF condensator in het schema zoals je ziet. Strikt genomen is dat niet noodzakelijk omdat de accu's de afvlakking van de wisselspanning al voor hun rekening nemen, maar het maakt het voeden van de LED koplamp en achterlicht een stuk rustiger. De schakeling kan gebruikt worden voor het laden van de accu's van een QRP transceiver maar ook voor bijvoorbeeld het laden van een mobiele telefoon. Het schema ziet er als volgt uit:
Het accupack bestaat uit 3 parallel geschakelde packs van elk 4 in serie geschakelde Ni-MH accu's. Daarmee onstaat een accupack met een klemspanning van 4,8V. Dat komt overeen met de standaard waarde van een USB poort zoals die op een computer voorkomt. Als de accupacks niet geladen worden, kunnen ze in serie gezet worden zodat ze dan 14.4 volt leveren voor de QRP transceiver. Rij je rond met schakelaar S1 open en S2 dicht dan laadt de dynamo de accu's met de maximale 500mA stroom. En wat betekent dat voor de spanningsregeling? Daar zorgen de accu's voor! De accu's vormen een kortsluiting voor de dynamo als deze meer dan de accu-klemspanning wil leveren, en als gevolg daarvan gaat de dynamo de constante stroom van 500mA leveren. Zo kan je ook slechts 2 accu's aansluiten met 2,9VDC. Maar 9,6V gaat ook!. De 4.8 volt is om verschillende redenen gekozen. De meeste sets vreten de 14.4V wel die de 3 packs in serie leveren. Dat levert een ladende auto-accu namelijk ook. Daarnaast is 4.8 volt geschikt voor het voeden en laden van elektronica die op een USB-poort kan werken. Zoals mobiele telefoons maar ook GPS apparatuur.De koplamp en het achterlicht kunnen ook op de dynamo en de accu's werken. Er is maar een kleine weerstand nodig om de 4,8V omlaag te krijgen naar 3,6V voor de 350mA koplamp LED en 1,9V voor het 36mA achterlicht LED. Ga je dus fietsen op vakantie, dan heb je met deze schakeling een mooie aanvulling voor de hobby.