Al sinds het Plan Lievense om van het Markermeer een valmeer te maken is het een bron van de meest wilde ingenieursideeën: hoe kunnen we duurzame elektriciteit – opgewekt uit zonne- en windenergie, maar niet altijd direct bruikbaar – op grote schaal tijdelijk opslaan?
Nu komt onderzoeksinstituut ECN met een volgend potentieel systeem: een ondergrondse magneettrein die als een soort gigantisch vliegwiel in een ronde vacuümtunnel met een diameter van 5 km wordt rondgeslingerd en later weer afgeremd om elektriciteit terug te geven.
‘Het plan staat natuurlijk nog in de kinderschoenen, maar we zijn behoorlijk serieus’, meldt Wouter Engels van ECN. Het instituut hield al oriënterende gesprekken met marktpartijen, onder meer om de geschatte kosten voor het systeem te toetsen. ‘Daaruit kwam dat het een heel groot en uitdagend project zou zijn, maar ondanks de hoge investeringskosten een ordegrootte goedkoper dan bijvoorbeeld een batterijsysteem.’
In het plan van ECN zweeft de Maglev-trein in een magneetveld, opgewekt door permanente magneten. Bij een overschot aan wind- of zonne-energie wekken elektromagneten een ander magneetveld op, waardoor de trein in beweging komt. Daarbij kan de snelheid oplopen tot 2.000 km/h, met een middelpuntvliedende kracht tot 10 g. Op deze manier is tot 20 GWh aan elektriciteit op te slaan als kinetische energie en snel weer terug te leveren als elektriciteit. Volgens ECN komen de investeringskosten tussen de € 1 en 2 miljard uit.
Engels kan nog niet zeggen wat de energie-efficiëntie van het systeem is, maar is daarover wel positief: ‘De trein zweeft dankzij permanente magneten, dus daar hoeft geen energie naar toe. Voor het vacuümpompen van de tunnel ben je wel energie kwijt, maar omdat je geen heel hoog vacuüm nodig hebt, blijft dat beperkt.’
ECN start nu een onderzoeksproject om het systeem uit te ontwerpen. ‘Daarbij sluiten hopelijk ook marktpartijen aan’, aldus Engels.