Als onderdeel van de SLIM-missie van de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA staat er momenteel een amateurradiozender op de maan.
Kort voordat de sonde landde, werden de LEV-1- en LEV-2-ladingen afgezet. De verzamelde gegevens van LEV-2 worden door LEV-1 ontvangen en als baken verzonden op 437,41 MHz met 1 W. LEV-1 werkt onder de roepnaam JS1YMG [1]. De missie kampt echter met technische problemen, maar wordt door JAXA nog steeds als een succes beschouwd [2].
SLIM (Smart Lander for Investigating Moon) werd op 6 september 2023 gelanceerd samen met de XRISM röntgentelescoop. Het missiedoel van de 700 kg wegende sonde is om veilig en nauwkeurig op de maan te landen. De navigatie is gebaseerd op camerabeelden en de landingsplaats moet met een nauwkeurigheid van 100 meter worden geraakt. Op 19 januari om 00.20 uur Japanse tijd landde SLIM – zij het scheef, wat problemen met de stroomvoorziening veroorzaakte vanwege de niet goed gerichte zonnecellen. SLIM werd daarom meerdere keren uitgeschakeld om elektriciteit te besparen [3]. SLIM heeft verschillende ladingen, waaronder LEV-1 en LEV-2/Sora-Q. “Lunar Excursion Vehicle 1” (LEV-1) is een springende maanrover. Hij moet onmiddellijk na de landing metingen uitvoeren. LEV-2 is ontworpen als een bolvormige maanrover op twee wielen met een diameter van 8 cm. Sora-Q heeft twee camera’s en zou tot ongeveer twee uur na de landing beelden moeten maken. “Daniel Estevez, EA4GP, presenteert de methode en extractieresultaten voor de demodulatie van de morsecode uit het signaal uitgezonden door ‘LEV-1’ en de extractie van de codereeks (roepnaam en HK-gegevens in hexadecimale vorm)”, aldus [4]. Helaas was de zender vanwege het lage energiebudget nog maar korte tijd actief [5]. In tegenstelling tot de EME-methode (Aarde-Maan-Aarde), die gebaseerd is op signaalreflecties tegen het maanoppervlak en afhankelijk van de frequentie een trajectemping heeft van 240…290 dB, is dit een actieve zender op het maanoppervlak zelf. Ook hier is echter wel enige antenne-inspanning vereist om de signalen te ontvangen, die slechts 1000 mW sterk zijn. SLIM is momenteel in stand-by gezet. Het commandoteam wacht tot er voldoende zonlicht op de zonnecellen valt. Dit zal naar verwachting op 15 februari gebeuren. Het valt nog te bezien of SLIM zich dan weer zal melden, omdat de sonde niet is ontworpen voor de koude nachten op de maan.
Links
[1] https://twitter.com/LEV1_Rover_SLIM/status/1752313361780572550
[2] https://de.wikipedia.org/wiki/Smart_Lander_for_Investigating_Moon
[3] https://www.heise.de/news/Nach-dem-Sonnenuntergang-Japans-Mondlander-SLIM-zum-zweiten-Mal-ohne-Strom-9615619.html
[4] https://www.linkedin.com/posts/on7wp_finally-a-beacon-on-the-moon-activity-7158513522648174592-ZOuE
[5] https://www.jaxa.jp/press/2024/01/20240125-2_j.html