Echte radio’s hebben lampen

Een een-lamps MG / KG-ontvanger

Dat je ook tegenwoordig veel lol aan bouwen met buizen kunt beleven bewijst Jack Donio. Hij heeft een ontvanger met de PCF80 gebouwd. De PCF80 is een dubbelbuis (triode –pentode) en werd veel gebruikt in oude zwart-wit TV’s. Het moet volgens mij niet zo moeilijk zijn om dit  type buis te vinden.
Het 1 buis-ontvangertje levert genoeg audio vermogen (1,5 W) om een luidspreker aan te sturen. In principe is de ontvanger voor de middengolf bedoeld, maar met wat minder windingen op de spoel kun je er ook de 40 m band mee ontvangen. Jack heeft een YouTube filmpje gemaakt waarin hij zijn radio toont.

Deze eenlamps eenkringer  is een ontvanger met 1 afgestemde kring en slechts 1 buis .


Het triodedeel is de eigelijke detector en de het penthodedeel neemt de LF versterking voor zijn rekening.
Omdat de PCF 80 een behoorlijk zuinige buis is die geen grote voedingstrafo nodig heeft is voor de voeding slim gebruik gemaakt van  twee 12 V adapters zoals deze voor halogeen lampen worden gebruikt. Deze zijn in staat bijna 2 ampere te leveren;  ruim voldoende voor deze radio . De eerste adapter blijft ongewijzigd , de tweede wordt uit de behuizing gesloopt en wordt  gebruikt om de hoogspanning op te wekken. Uiteindelijk staat 230 V wisselspanning, gescheiden van het net, ter beschikking . De gloeispanning van de PCF 80 is 9 V ( bij 0,3 ampere). Door een 3 volts 0,3 A lampje in serie met de 12V voedingspanning op te nemen houd je exact 9V gloeispanning over.

Het voedingsdeel blijft zo erg klein waardoor de hele radio in een klein kastje past . Het penthode deel van de PCF 80 is in staat om ongeveer 1,5 watt audio te leveren , voldoende voor een krachtige weergave op een kleine luidspreker.

Het triode deel staat hier geschakeld als teruggekoppelde roosterstroom detector waarbij de terugkoppeling wordt gecontroleerd met de 100 K potmeter waarmee de anode spanning wordt ingesteld . Zet deze potmeter ongeveer half in en draai daarna de varco zover in dat de schakeling begint te oscilleren ; hierna kun je met de potmeter de schakeling steeds op het randje van genereren zetten . Op dit punt heeft de ontvanger de hoogste gevoeligheid en beste selectiviteit . Door de schakeling net te laten oscilleren kun je ook CW en SSB signalen beluisteren.

De opgegeven spoelwaarden zijn bedoeld voor de middengolf maar door minder windingen te nemen kun je ook een groot deel van de korte golf ontvangen , bij ongeveer 30 wind en 12 windingen is er  de 48 mtr en de 40 mtr band mee te ontvangen

Jack heeft een boeiend filmpje van de een-pitter op YouTube geplaatst:


Het volledige artikel kun je hier lezen: Artikel

Update 5 April 2010:

Variatie op dit ontwerp: Ontvanger met PCF200 en meerstandenschakelaar voor meerbandsontvangst: 2-14 MHz. Leuk voor omroepontvangst, maar m.i. ongeschikt voor HAM-radio wegens gebrek aan slectiviteit en stabiliteit. Toch leuk om mee te spelen.

NB: PCF200 wijkt wel af; andere pinbezetting dan PCF80, iets andere specs (stijlheid, versterking). Toch goed werkend te krijgen.

Onderaanzicht