De vorderingen rond de fasemethode
Een aantal van ons knutselt nog steeds verder aan de SSB exciter volgens de fasemethode . Deze wordt aangestuurd door een VFO gebouwd met de Si570 en een pulsgever met een V/f converter (Voltage to frequency). Het krijgt vorm. Maar het vereist wel enige experimenten…
Het hele frontent werkte, tot en met de SSB-exciter. Maar dan moet je nog iets met het signaal doen natuurlijk. Het plan voor een buizenzender leeft nog steeds – daar was het immers allemaal mee begonnen – maar dat plan is iets bijgesteld. Ik maak een QRP SSB/AM trx met de exciter volgens de fasemethode, en een lineair met een PL519 voor 80-10m. Op die manier kan ik die buizenkist ook gebruiken voor de K1 of de Bitx20 of voor een van mijn andere knutsels. Dat maakt het een stuk flexibeler.
Om er toch een beetje vermogen uit te krijgen, bouwde ik een eindtrapje a la Bitx20. Voor het gemak verdubbelde ik alle windingen op de spoelen (omdat de zelfinductie kwadratisch toeneemt met het aantal windingen, verviervoudigt de zelfinductie. Dat zou dan op 80 dezelfde reactantie op moeten leveren als op 20). In het begin werkte het aardig: ik maakte de eerste verbinding met Gert PE0MGB maar ik kreeg de ruststroom van de stuurtrappen niet afgeregeld. Gisteravond deed ik daar wat onderzoek naar, en toen bleken de BS170's last te hebben van een open dak. Kennelijk hadden die het oscilleren van de eindtrap niet overleefd, nadat ik de dummyload vervangen had door mijn draadje in de boom met tuner, die rond de werkfrequentie wellicht in de buurt van 50 Ohm komt, maar daarbuiten beslist niet. Dus ik maar weer met hangende pootjes naar onze onderdelenleverancier-rond-de-klok: Hugo PA2HW. Natuurlijk had hij nieuwe BS170's en om een uur of 9 had ik de boel weer in elkaar zitten. Maar meteen de wijzigingen doorgevoerd die Robert al eens in het forum beschreef: Zet 220 Ohm over de trafo in de collector van de 2N3904 en 2k2 over de trafo tussen de drains van de BS170 en hij blijft onder alle omstandigheden heel. Zie gecorrigeerd schema:
De ruststroom liet zich nu keurig netjes afregelen dus dat ziet er goed uit. Via onze huisfrequentie Robert PA2RDK aangeroepen en even verbinding gemaakt met de nieuwe setup. Op AM draai ik moeiteloos de carrier naar 15W maar op SSB moet ik de drive heel ver open draaien om er net 5W op de meter uit te krijgen. Toch nog eens met de scoop kijken waar dat vandaan komt. Desondanks liep de verbinding goed. Alleen is AM niet te pruimen volgens Robert, en de modulatie is erg dof. Ik haalde de condensatoren aan de ingang van het microfoon circuit los, maar dat hielp allemaal niets. Tijd voor wat diepgaander onderzoek.
Neem je het schema van de SSB exciter erbij, zonder de details van het fasenetwerk, dan ziet dat er als volgt uit:
Linksboven zie je de 4 opamps van de TL074 die de microfoonversterker vormen. De specialisten onder ons herkennen in het circuit rond de opamp met de pennen 8, 9 en 10 een 2e orde lowpass filter. Ik licht het circuitje er even uit:
Nou ken ik dat soort circuits wel, en wat me opviel was dat de condensatorwaarden niet klopten. Noemen we de bovenste weerstand even R1, die daaronder R2, de bovenste condensator C1 en de condensator naar massa C2, dan is de formule voor de frequentie:
f = SQR2/(4*pi*R1*C2)
Waarin R1 = R2 en C1 = 2C2. En dat laatste klopt in het schema niet. Neem ik voor R1 8k2 en voor C2 10n, dan is de afsnijfrequentie ca. 1370Hz en dat verklaart de doffe modulatie wel… Ik laat de bovenste C van 10n zitten en maak van de C naar massa (C2) 4n7. Dan zou er volgens de berekening een afsnijfrequentie van 2920Hz uit moeten komen en dat lijkt er meer op. Daarnaast moet ik de versterking nog een beetje aanpassen want er moet nog veel meer uit kunnen komen. Voor het echter zover was, maakte ik een bijna fatale vergissing. Nadat ik al de zekering uit mijn auto had geblazen door sluiting met de APRS set te maken en twee BS170's naar de eeuwige ruisvelden had gejaagd, had ik op mijn hoede moeten zijn voor wat kennelijk een dipje in mijn bioritme is. Ik maakte – naar wat ik dacht – de plus van de voeding los en draaide de print om om eraan te knutselen. Maar ik had de massaverbinding losgemaakt. Die bleef echter in stand via de antennekabel, antenneschakelaar en de FT857… Vervolgens maakte ik ergens sluiting en binnen 2 seconden stonden alle massaverbindingen in lichterlaaie en het plastic van de draden in de fik. Nog een les: gebruik geen 30A voeding om te experimenteren. Ik heb notabene een op 2A begrensde voeding. Maar ja, deze stond lekker dichtbij. Nadat ik de klomp gesmolten plastic losgesneden had (de gloeiende draden hadden zich letterlijk overal doorheen gesmolten; probes, hoofdtelefoon snoer, alles waar ze overheen lagen was gesmolten of verbrand) testte ik als eerste of alles nog werkte. Dat was tot mijn stomme verbazing het geval. Maar ik moet eerst alle massaverbindingen weer herstellen voor ik verder kan. Wordt vervolgd…